28 września w lesie niedaleko Brzozowicy Dużej (pow. radzyński) odsłonięto obelisk, poświęcony ostatniemu dowódcy powstania styczniowego ks. Stanisławowi Brzósce. Inicjatorem tego wydarzenia było Muzeum Regionalne w Łukowie oraz Nadleśnictwo Radzyń Podlaski.
Pamiątkowy kamień ustawiono nieopodal fundamentów byłej leśniczówki, w której w pierwszym półroczu 1864 r. stacjonował ks. gen. Stanisław Brzóska ze swym oddziałem. Schronienia udzielił mu leśniczy Mikołaj Długołęcki. On i jego podleśny Antoni Kurowski za pomoc powstańcom trafili później do rosyjskiego aresztu.
W uroczystości odsłonięcia pomnika uczestniczyli leśnicy, przedstawiciele Muzeum Regionalnego w Łukowie, samorządowcy z gminy Kąkolewnica, mieszkańcy Brzozowicy oraz uczniowie miejscowej szkoły, którzy przygotowali program artystyczno-patriotyczny. Polową mszę św. sprawował proboszcz z Brzozowicy ks. Czesław Jakubiec, który w swojej homilii przedstawił sylwetkę bohaterskiego kapłana. Liturgię uświetniła gra na rogach myśliwskich w wykonaniu Zespołu Sygnalistów Myśliwskich „Polesia Czar”, a konną asystę wystawiła Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji z Międzyrzeca Podlaskiego. Wiązankę pieśni patriotycznych zaprezentował zespół ludowy „Brzozowianki”.
Nadleśniczy Nadleśnictwa Radzyń Podlaski Krzysztof Hołowiński oraz dyrektor Muzeum Regionalnego w Łukowie Mariusz Burdach w okolicznościowych przemowach zaznaczyli, że pomnik upamiętnia nie tylko postać bohaterskiego księdza i jego powstańców, ale także leśników, którzy wspierali powstanie. Obelisk ma również przywrócić Brzozowicy należne jej miejsce w historii powstania styczniowego, ponieważ to właśnie w tym miejscu w pierwszym półroczu 1864 r. biło serce powstańczego Podlasia i Lubelszczyzny .Uroczystość jest równocześnie upamiętnieniem przez społeczność leśników setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, o którą walczyli m.in. ludzie tacy jak ks. Brzóska.
Ksiądz Brzóska przybył na tereny parafii Trzebieszów około stycznia 1864 roku i przebywał tu, z przerwami, aż do końca maja. Stąd urządzał wyprawy partyzanckie w odległe rejony Lubelszczyzny i Podlasia. Tutaj także przybywali pod jego rozkazy powstańcy z rozbitych oddziałów z Podlasia, Lubelszczyzny i Wołynia. Ksiądz Brzóska był w tym czasie jedynym aktywnym dowódcą powstańczym na tych terenach. W maju 1864 roku wojska rosyjskie przeprowadziły wielką akcję przeciwpartyzancką w rejonie pomiędzy Radzyniem Podl., Międzyrzecem i Łukowem. W wyniku tych obław ksiądz Brzóska był zmuszony opuścić brzozowickie lasy i wraz ze swoim adiutantem Franciszkiem Wilczyńskim przeniósł się do lasów rządowych Jata. Obaj zostali straceni 23 maja 1865 r. na rynku w Sokołowie Podlaskim. Ich śmierć uważa się za symboliczny koniec powstania styczniowego.
2018-10-04