Akcenty na 30-lecie Grupy Wyszehradzkiej

Już od kilku lat, w dniu 15 lutego, obchodzimy rocznicę powstania Grupy Wyszehradzkiej. Współpraca i solidarność w ramach tego zrzeszenia ma za sobą już trzy dekady. To wystarczająco dużo, by symbolika tego wydarzenia miała swój wyraz w publicznej dyskusji i przestrzeni.

30 lat współpracy państw Wyszehradu to czas wielu zmian, transformacji, rozwoju i integracji. Nie możemy zapominać o tym w świetle wyzwań, jakie stoją obecnie przed krajami Europy i całego świata. Dotyczą one nie tylko pandemii, ale licznych innych kryzysów, z jakimi przychodzi nam się mierzyć, m.in. z kryzysem klimatycznym.

Na okoliczność nadchodzących zmian nie powinniśmy zapominać jak ważny w osiąganiu wspólnych i indywidualnych celów jest sojusz i dialog. Kolejna rocznica Grypy Wyszehradzkiej może nam o tym przypominać.

30-lecie: czas podsumowań i symboliki

Grupa Wyszehradzka powstała jako nieformalne zrzeszenie państw środkowoeuropejskich – wówczas, czyli w 1991 roku, była Trójkątem Wyszehradzkim, łączącym interesy i cele trzech krajów. Polska, Węgry i Czechosłowacja miały ze sobą wiele wspólnego. Podobne tempo zmian i podobne dążenia do integracji międzynarodowej po upadku bloku nadawały sens ich współpracy.

Po aksamitnej rewolucji Grupę Wyszehradzką tworzyły już Polska, Węgry, Czechy i Słowacja. Wzajemne wsparcie i działanie we wspólnym interesie tych czterech krajów doprowadziło do osiągnięcia najważniejszego postawionego sobie celu, czyli do wstąpienia w struktury Unii Europejskiej, które nastąpiło w 2004 roku.

Okrągły jubileusz powstania grupy to wręcz oczywisty powód do wielu akcji i projektów podsumowujących miniony czas. W ich ramach zorganizowano debaty, spotkania na szczytach, ceremonie, powstały raporty, audycje i publikacje. Pamięć o rocznicy, ale przede wszystkim o wartościach przynależnych Grupie Wyszehradzkiej podkreślono także na kilka mniej oczywistych, ale być może bardziej wymownych sposobów.

Integracja na murach i ponad murami

30-lecie zaakcentowano między innymi na znaczkach pocztowych, lecz powstały też projekty o wiele większym i międzynarodowym charakterze. Mianowicie, we wszystkich państwach członkowskich V4 namalowano murale upamiętniające jubileusz i lata integracji. W ich odsłonięciach uczestniczyli członkowie wszystkich krajów wyszehradzkich.

Pierwszy pojawił się w Warszawie, na ścianie budynku na Powiślu, przy ul. Dobrej 53. Kolejne ujrzały światło dziennie w Bratysławie przy ul. Gorkiego 3, w Budapeszcie przy Klauzál 32 oraz w Pradze przy Stroupežnického 10.

Nadzór nad procesem kreatywnym murali i ich realizację w dwóch miastach – Pradze i Warszawie – pełniło warszawskie Good Looking Studio. Autorką projektu jest polska artystka Magdalena Miszczak. Ilustracja, która finalnie została przedstawiona na muralach, obrazuje poszczególnych członków Grupy Wyszehradzkiej jako współczesnych ludzi, którzy wspólnymi siłami malują mural na 30-lecie V4.

Widać w tym próbę dojścia do rzeczy wielkich i ważnych nie w odosobnieniu, ale właśnie w sojuszu i wzajemnym wsparciu, co prawdopodobnie najlepiej wskazuje słuszny kierunek działań wobec nadchodzących wyzwań europejskich.