28 listopada zakończyło się przyjmowanie nowych wniosków w programie „Czyste Powietrze”. Wszystkie dotychczas złożone wnioski są rozpatrywane, wypłata dotacji trwa nieprzerwanie. W nowej odsłonie program wróci na wiosnę 2025 r. z jasnymi zasadami i nowym źródłem finansowania. Obecnie Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej skupi się na pomocy powodzianom i na obsłudze wszystkich złożonych wniosków.

Aby przeprowadzić potrzebny remont programu Czyste Powietrze i jednocześnie uruchomić w połowie grudnia specjalny program skierowany do mieszkańców terenów dotkniętych powodzią, NFOŚiGW w uzgodnieniu z Ministerstwem Klimatu i Środowiska podjął decyzję o wprowadzeniu przerwy w przyjmowaniu nowych wniosków przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej – informuje nas Łukasz Chomicki z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Lublinie. Czas przerwy zostanie wykorzystany na obsługę dotychczas złożonych wniosków, których dotychczas wpłynęło już ponad 1 milion na kwotę 37 mld zł, w tym podpisanych umów jest ponad 820 tys. na ok. 26 mld zł. Dotychczas wypłacono niemal 14 mld zł dla 650 tys. beneficjentów.

„Naszym najważniejszym celem jest poprawa jakości powietrza, ale także musimy ochronić przed nieuczciwymi wykonawcami i pośrednikami Polki i Polaków, by nie narażać ich na konieczność zwrotu dotacji lub rachunki grozy. Jednocześnie w ramach programu Czyste Powietrze, skupiamy się teraz na tak ważnej pomocy dla mieszkańców województw dotkniętych powodzią. Zabezpieczyliśmy na ten cel 300 milionów złotych” – mówi Dorota Zawadzka-Stępniak, prezes zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

300 mln zł dla powodzian

NFOŚiGW, we współpracy z MKiŚ, przygotował w ramach programu Czyste Powietrze specjalny program dotacji do termomodernizacji domów w czterech województwach dotkniętych powodzią: dolnośląskim, lubuskim, opolskim i śląskim. Zabezpieczono na ten cel 300 mln zł. Program przewiduje uproszczoną, skróconą procedurę wnioskowania o dotacje. Nabór wniosków od powodzian rozpocznie się w połowie grudnia.

Czyste Powietrze ma służyć przede wszystkim społeczeństwu

„Chcemy położyć kres nadużyciom w programie Czyste Powietrze. Przeprowadziliśmy wzmożone kontrole, skutki nieprawidłowości to oddawane dotacje (wraz z odsetkami) lub zmniejszenie dofinansowania. Trzeba skończyć  ze 100-procentowym dofinansowaniem na kilka domów, z wielokrotnym zawyżaniem rachunków przez nieuczciwych wykonawców za usługi i materiały, z wymuszaniem  pełnomocnictwa, na podstawie którego firmy dostawały zaliczkę na swój rachunek, znikały z rynku, a cała odpowiedzialność spadała na nieświadomego beneficjenta” – wyjaśnia zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW Robert Gajda.   Od kilku miesięcy trwa kompleksowy przegląd programu Czyste Powietrze, którego elementem były m.in. analizy i konsultacje ukierunkowane na wypracowanie założeń nowego Czystego Powietrza. W dyskusji udział wzięło ok. 200 osób, w drugim etapie konsultacji nowa treść programu będzie przedstawiona opinii publicznej. Finalną wersję nowych zasad w Czystym Powietrzu poznamy jeszcze w tym roku.

Kluczowe reformy w programie

Nowe reguły Czystego Powietrza obejmą:

– obowiązek wypłaty zaliczki na konto beneficjenta, a nie wykonawcy;

– limity dotacji na poszczególne kategorie kosztów;

– dotacje dla rzeczywiście najuboższych;

– uzyskanie określonego standardu energetycznego w wyniku realizacji inwestycji;

– więcej kontroli na miejscu i pod okiem na firmy, które będą przyłapane na nieuprawnionym działaniu.

W systemie pojawią się operatorzy, którymi będą także gminy wspierające gospodarstwa domowe w przeprowadzeniu inwestycji od jej planowania po rozliczenie. To pomoże uniknąć zagrożeń związanych z naciągaczami i poprawi efektywność termomodernizacji, a więc da większą pewność niższych rachunków za ogrzewanie. W dalszych planach jest też lista rekomendowanych wykonawców, czyli sprawdzonych firm. „Uprościmy proces pozyskania finansowania, by łatwiej można było skorzystać ze wsparcia. Przyspieszymy też obsługę wniosków i rozliczenie, by szybciej pieniądze trafiały na konta Polek i Polaków. Dzięki reformie, nowe Czyste Powietrze będzie kontynuowane na lepszych, zdrowych zasadach, tak by nadal działać na rzecz czystego powietrza i niższych rachunków za ogrzewanie” – podsumowuje Robert Gajda.